Việc GM bán lại nhà máy cho Great Wall Motors (GWM) của Trung Quốc khiến nhiều người tiêu dùng lo ngại cho tương lai của những chiếc xe nhà GM, đặc biệt là Chevrolet vốn khá phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, Phó Tổng Giám đốc thường trực VinFast Nguyễn Thị Vân Anh đã khẳng định công ty sẽ tiếp tục phân phối hai dòng xe Colorado và Trailblazer tại Việt Nam; đồng thời tiếp tục cung cấp các dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế phụ tùng cho các dòng xe Chevrolet tại Việt Nam với chất lượng đảm bảo đúng như cam kết của VinFast với khách hàng. Nói cách khác, hoạt động kinh doanh của GM tại Việt Nam trước mắt sẽ không thay đổi.

Tuy nhiên, Thái Lan – nguồn nhập khẩu xe Chevrolet chính hiện nay – là quốc gia cuối cùng ở khu vực Đông Nam Á có nhà máy với năng lực xuất khẩu của GM. Tuy nhiên, nhà máy lắp ráp xe và sản xuất động cơ này khi về tay GWM sẽ chuyển sang phục vụ việc mở rộng thị trường của hãng ô tô Trung Quốc, thay vì tiếp tục sản xuất các sản phẩm của GM. Thông tin này đã được Phó Chủ tịch phụ trách chiến lược toàn cầu Liu Xiangshang của GWM xác nhận. GWM sẽ lấy Thái Lan làm tâm điểm sản xuất, để đưa xe ra khắp thị trường Đông Nam Á, thậm chí xuất khẩu cả sang Australia.

Việc cơ sở Thái Lan đổi chủ như vậy đương nhiên buộc VinFast phải lựa chọn: hoặc tự lắp ráp xe GM hoặc nhập ô tô Chevrolet từ một quốc gia khác ngoài khu vực để bán ở Việt Nam thời gian tới. Lựa chọn thứ hai không khả quan, bởi nó đồng nghĩa rằng xe GM sẽ không còn được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% theo Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA),  khiến khó cạnh tranh bởi giá bán tăng.

Trong khi đó, lựa chọn thứ nhất lại tỏ ra đặc biệt hợp lý, nhất là trong bối cảnh cả Australia và Việt Nam đều là thành viên Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Hai bên cũng cũng nằm trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN – Australia – New Zealand (AANZFTA).

Bên cạnh đó, việc Holden (thương hiệu 160 năm tuổi tại Australia thuộc sở hữu GM) chính thức đóng cửa đồng nghĩa rằng ngành công nghiệp ô tô của Xứ sở Chuột túi bị khai tử. Đây là bối cảnh rất thuận lợi để VinFast mở rộng sang thị trường mới này khi đã “tay trong tay” với GM. Việc Holden bị khai tử là tất yếu trong bối cảnh hàng loạt hiệp định thương mại tự do được Australia kí kết với các nước châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng. Hiện nay, các quốc gia Đông Nam Á đang bán xe nhiều nhất tới Australia (riêng Thái Lan đã thu về 5,84 tỷ USD từ hoạt động này trong năm 2019). Từ năm 2017, Canberra cũng nới lỏng chính sách, cho phép cá nhân tự nhập khẩu ô tô mà không cần thông qua đại lý chính hãng. Nói cách khác, xe từ Đông Nam Á đang rộng cửa tiến vào Australia hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh đó, việc bắc cầu Việt Nam – Australia phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh ô tô là hướng đi khá hợp lý của VinFast, không chỉ để phát triển hệ thống kinh doanh riêng, mà còn tiếp tục duy trì quan hệ hợp tác với GM, qua đó chủ động điều tiết nhịp độ phát triển và thị phần linh hoạt hơn. Việc thể hiện mong muốn thâu tóm lại toàn bộ hệ thống của GM tại Australia gần đây, thấy tham vọng xác lập chỗ đứng tại Australia của VinFast là khá rõ nét.

Thực tế, VinFast đã có động thái chuẩn bị cho điều đó khi thành lập VinFast Engineering Australia vào năm 2019, với nhiều nhân sự cao cấp đều là người của GM và Holden trước đây. Phó Tổng Giám đốc VinGroup Jim DeLuca (vốn là lãnh đạo của GM trước đây) cũng không giấu việc Australia là một thị trường ô tô phát triển với các nhà cung ứng sẵn có, là điều mà VinFast muốn khai thác trực tiếp. Theo ông DeLuca, viVinFast Engineering Australia sẽ chịu trách nhiệm phát triển các mẫu xe tương lai của VinFast. Với kinh nghiệm đầy đủ về danh mục sản phẩm của GM tại Australia, từ xe nhỏ cho tới bán tải, SUV cỡ lớn, thậm chí xe thể thao, các chuyên gia của Holden/GM đương nhiên dễ dàng hoàn thành nhiệm vụ mới.

Như vậy, việc VinFast đặt chân tới Australia không chỉ là bước đi mang tính lối thoát cho hoạt động kinh doanh sản phẩm Chevrolet tại Việt Nam, mà còn là “mũi tên trúng hai đích” khi mở đường đưa xe VinFast ra thị trường nước ngoài. Phát triển sản phẩm mới tại Australia, tập trung sản xuất và lắp ráp tại Việt Nam, đồng thời bước đầu tập trung bán hàng tại cả Đông Nam Á và Australia hơn sẽ là “kiềng ba chân” quan trọng trong bối cảnh thương hiệu ô tô Việt Nam đang từng bước vươn ra thị trường quốc tế.  

Nguyễn Thúc Hoàng Linh