Trong suốt 130 năm kể từ khi ra đời và 120 năm từ chiếc ô tô "đầu tay", Skoda luôn đặt châu Âu làm trụ cột trong chiến lược kinh doanh của mình. Những chiếc Fabia, Octavia hay Superb được lòng khách hàng "lục địa già" với lợi thế thương hiệu “Made in Czech” cùng độ thực dụng ấn tượng.

Tuy nhiên, châu Âu không còn như trước. Thị trường đã bước vào giai đoạn bão hòa, chi phí sản xuất tăng cao, yêu cầu kỹ thuật khắt khe và khách hàng ngày càng khó tính. Dư địa tăng trưởng dành cho Skoda nơi đây đang thu hẹp trong các năm, khiến hãng xe đến từ Cộng hòa Séc đi tìm con đường mới.

Vì vậy, trong vài năm gần đây, hãng đã chuyển hướng chiến lược rõ nét: mở rộng hoạt động sản xuất và tiêu thụ sang châu Á, đặc biệt là Ấn Độ và Đông Nam Á.

Ấn Độ: “Mỏ vàng” tăng trưởng của Skoda

Năm 2021 đánh dấu bước tiến của Skoda tại Ấn Độ với Kushaq - sản phẩm đầu tiên được phát triển trên nền tảng MQB-A0-IN tối ưu cho đất nước tỷ dân. Chiếc SUV cỡ B nhanh chóng được lòng khách hàng bởi thiết kế cứng cáp, nhiều trang bị hợp "gu", độ an toàn cao cùng yếu tố thương hiệu châu Âu vững mạnh.

Trong các năm tiếp theo, sự xuất hiện của Slavia (sedan hạng B) và Kylaq (SUV hạng A) cùng số lượng đại lý, xưởng dịch vụ tăng mạnh đã góp phần củng cố kế hoạch "INDIA 2.0", mang về nhiều kết quả ấn tượng cho Skoda.

Lũy kế nửa đầu năm 2025, hãng đã bán được 36.194 xe, tăng 134% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng doanh số tháng 3/2025 đạt tới 7.422 xe - con số kỷ lục của Skoda ở thị trường này, tăng 165,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Điều này thể hiện rõ thái độ chủ động của Skoda trong hành trình đi tìm "động lực mới", thay vì trông chờ vào các thị trường truyền thống. Ấn Độ với dân số hàng đầu thế giới, phân khúc SUV đang tăng trưởng mạnh bởi đường sá còn nhiều hạn chế, tầng lớp trung lưu ngày càng mở rộng - tất cả cùng tạo điều kiện thuận lợi cho thương hiệu.

Sản xuất, lắp ráp tại quốc gia Nam Á này cũng giúp hãng giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh về giá bán, vốn là "chìa khóa thành công" tại một thị trường nhạy cảm với giá cả như Ấn Độ. Đáng nói, các cơ sở sản xuất của Skoda tại đây còn đóng vai trò cốt lõi trong chuỗi cung ứng toàn cầu, xuất khẩu linh kiện và cả xe đến nhiều thị trường khác.

Tuy nhiên, chiến lược này không hoàn toàn "vắng" thách thức. Mạng lưới đại lý, xưởng dịch vụ ở khu vực ngoài thành thị tiếp tục là bài toán nan giải; áp lực cạnh tranh từ các hãng xe Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản tại phân khúc phổ thông cực kỳ khốc liệt; vấn đề nhận diện thương hiệu, chi phí sản xuất nội địa hóa cần được cải thiện.

Việt Nam và Đông Nam Á: Điểm đến chiến lược tiếp theo

Sau thành công bước đầu tại Ấn Độ, Skoda tiếp tục "tham chiến" tại Đông Nam Á, khởi đầu với nhà máy có công suất thiết kế lên tới 120.000 xe/năm tại Việt Nam. Cụ thể, vào ngày 26/3/2025, Skoda và đối tác địa phương là Tập đoàn Thành Công (TC Group) đã chính thức khánh thành nhà máy lắp ráp tại tỉnh Quảng Ninh trong khuôn viên có tổng diện tích 36,5 ha. Hai sản phẩm đầu tiên là SUV Skoda Kushaq và sedan Skoda Slavia đều nhập bộ linh kiện CKD.

Động thái đặt nhà máy tại Việt Nam mang nhiều ý nghĩa. Thứ nhất, Việt Nam có vị trí chiến lược trong khu vực ASEAN - dân số trẻ, thị trường ô tô tăng trưởng, môi trường đầu tư đang cải thiện. Thứ hai, sản xuất tại Việt Nam không chỉ giúp Skoda tiếp cận thị trường nội địa mà còn tạo ra nút xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á khác.

Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam cũng mời gọi hãng phát triển hệ sinh thái ngành ô tô: sản xuất linh kiện, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy xe điện và sản xuất xanh. Đây không chỉ là lắp ráp xe, mà là xây dựng chuỗi giá trị ngành công nghiệp ô tô Việt Nam lâu dài.

Mục tiêu và ý nghĩa chiến lược: Mở ra “cửa ngõ” Đông Nam Á

Đầu tư tại Việt Nam giúp Skoda hiện thực hóa nhiều mục tiêu:

• Mở rộng thị trường tiêu thụ: Thay vì chỉ xuất khẩu từ châu Âu, sản xuất tại Việt Nam cho phép hãng phục vụ khách hàng Đông Nam Á với mức giá hấp dẫn hơn, phù hợp nhu cầu địa phương.
• Tăng tính linh hoạt sản xuất: Nhà máy mới giúp hãng giảm chi phí vận chuyển, thuế nhập khẩu linh kiện/xe hoàn thiện, tận dụng ưu đãi đầu tư Việt Nam.
• Xây dựng chuỗi cung ứng khu vực: Khi sản xuất tại Việt Nam, Skoda có thể thúc đẩy nội địa hóa linh kiện, phát triển mạng lưới phụ trợ, tăng cường vị thế trong chuỗi cung ứng châu Á.
• Đa dạng hóa rủi ro: Thay vì lệ thuộc một khu vực (châu Âu), hãng mở rộng nhiều “trụ” sản xuất và tiêu thụ (Ấn Độ, Việt Nam), giúp ứng phó linh hoạt với biến động chi phí, thuế quan, logistics.
• Tăng nhận diện thương hiệu tại châu Á: Việc lắp ráp tại Việt Nam là thông điệp rõ ràng rằng Skoda không chỉ là thương hiệu châu Âu bán ở châu Á mà là thương hiệu toàn cầu, “đặt chân” vào châu Á và phục vụ địa phương.

Đánh giá và triển vọng: Liệu “chiến lược mới” có thành công?

Nhìn vào kết quả hiện tại và mục tiêu phía trước, có thể đưa ra một số đánh giá:

• Tại Ấn Độ, kết quả rõ ràng là khả quan: mức tăng trưởng doanh số mạnh mẽ, thị phần đang cải thiện. Điều này cho thấy chiến lược “thị trường mới” đã được định vị đúng và hoàn toàn thực tế.
• Tại Việt Nam, dù nhà máy mới chỉ là bước đầu, nhưng công suất lớn (120.000 xe/năm) và hỗ trợ từ Chính phủ Việt Nam là tín hiệu tích cực. Thông qua việc sản xuất bộ đôi Kushaq/Slavia, Skoda đang đặt nền móng cho giai đoạn tiếp theo - xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á.
• Tuy nhiên, nhiều thách thức lớn vẫn còn tồn tại: Đông Nam Á chưa thể sánh bằng Ấn Độ và châu Âu về dung lượng thị trường; nhận diện thương hiệu Skoda tại Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á chưa mạnh như các thương hiệu Hàn/Nhật/Trung; chi phí sản xuất ban đầu còn cao, nội địa hóa linh kiện cần thời gian; mạng lưới phân phối và dịch vụ hậu mãi tại Việt Nam và khu vực vẫn phải được thiết lập mạnh mẽ để đảm bảo chất lượng và hình ảnh thương hiệu.
• Ngoài ra, xu hướng toàn cầu đang chuyển đổi mạnh sang xe điện và công nghệ số. Nếu Skoda chỉ tập trung vào sản xuất xe động cơ đốt trong tại Việt Nam mà không sớm mang về xe điện, hãng có thể bị tụt lại trong cuộc đua công nghệ.

Có thể nói, bước chuyển của Skoda từ “hãng xe châu Âu tập trung vào lục địa cũ” sang “hãng xe toàn cầu với trọng tâm châu Á” là một chuyển dịch chiến lược cần thiết và đúng thời điểm. Tận dụng Ấn Độ như một “trạm tăng tốc” sản xuất và tiêu thụ, rồi tiếp nối bằng đặt chân vào Việt Nam cho thấy hãng đang nỗ lực tìm tăng trưởng mới, đa dạng hóa thị trường và xây dựng nền tảng cho kỷ nguyên tiếp theo.

Nếu thành công, Skoda có thể trở thành một trong những thương hiệu châu Âu dẫn đầu tại châu Á, không chỉ bằng xuất khẩu đơn thuần mà bằng quá trình sản xuất, phân phối và phục vụ địa phương. Đối với Việt Nam, nhà máy lắp ráp tại Quảng Ninh cũng đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công nghiệp hóa ngành ô tô nội địa và là cầu nối hợp tác giữa Việt Nam và Cộng hòa Séc.

Tuy nhiên, thành công phụ thuộc vào việc Skoda thực thi hiệu quả các khâu nâng cao mạng lưới đại lý, dịch vụ, phát triển nội địa hóa linh kiện, thích nghi sản phẩm với thị trường địa phương và chuẩn bị cho tương lai xe điện. Nếu hãng làm tốt, chiến lược “châu Á mới” sẽ trở thành biểu tượng của sự chuyển đổi mạnh mẽ: từ châu Âu ra thế giới, từ nhà sản xuất sang nhà thiết kế và nhà khai phá thị trường.