Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, từ năm 2021, xe ô tô được sản xuất trong giai đoạn 1999-2008 phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải cao hơn hiện nay mới được cấp chứng nhận đăng kiểm để tham gia giao thông. Đây cũng là nhóm phương tiện hiện có tỷ lệ cao nhất không đạt tiêu chuẩn khí thải.

Về vấn đề này, đại diện Trung tâm Đăng kiểm 29-02V thông tin, ngày nào cũng có các trường hợp xe ô tô được sản xuất trong giai đoạn trước, sau năm 2000 không đạt tiêu chuẩn khí thải. Việc này là bình thường, song đáng nói, các xe được sản xuất trong giai đoạn trên đang chỉ phải đáp ứng mức thấp nhất của tiêu chuẩn khí thải xe ô tô. Và nếu mức độ phát thải của xe không được cải thiện đáng kể, từ lần kiểm định sau sẽ chắc chắn trượt hạng mục khí thải.

“Từ năm 2021, xe ô tô sản xuất trong giai đoạn từ năm 1999-2008 phải đạt tiêu chuẩn khí thải cao hơn một mức so với hiện nay. Nếu xe thuộc nhóm này không quan tâm, bảo dưỡng tốt thì nguy cơ trượt sẽ cao hơn”, ông Đào Mạnh Thắng, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 29-02V cho biết.

Khảo sát tại một số trung tâm đăng kiểm khác tại Hà Nội và các tỉnh lân cận cho thấy, tỷ lệ xe không đạt tiêu chuẩn khí thải trong lần kiểm định đầu tiên ở mức từ 8% đến trên dưới 10%.

Phần lớn xe bị trượt là xe sử dụng nhiên liệu diesel, trong đó khá nhiều xe được sản xuất trong giai đoạn ngay trước và sau năm 2000. Và đáng quan tâm là khi được hỏi, hầu hết lái xe, chủ phương tiện cho biết chưa nắm được quy định mới.

Ông Đặng Trần Khanh, Phó phòng Kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm VN cho biết, hiện tại các xe ô tô được sản xuất trong giai đoạn 1999-2008 đang được áp dụng đánh giá về khí thải theo tiêu chuẩn mức 1 của Tiêu chuẩn khí thải quốc gia TCVN 6438:2018. Còn từ 1/1/2020 bắt đầu áp theo tiêu chuẩn mức 2, mức cao hơn so với mức 1.

“Việc áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn đối với nhóm phương tiện có tuổi đời trên là thực hiện theo Quyết định số 16/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Đây cũng là mức đã áp dụng từ năm 2020 đối với nhóm xe ô tô được sản xuất trong giai đoạn từ sau năm 2008. Việc nâng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô nhằm tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường”, ông Khanh cho biết.

Dẫn chứng hiệu quả ban đầu của việc nâng chuẩn khí thải theo lộ trình trên, đại diện Cục Đăng kiểm VN cho biết, năm 2019 (trước khi nâng chuẩn), tỷ lệ xe dùng nhiên liệu diesel sản xuất từ sau năm 2008 không đạt tiêu chuẩn khí thải (trong lần kiểm tra thứ nhất) là 6,5%, sang năm 2020 giảm xuống còn 6,3%; còn xe sử dụng xăng ở mức độ tương đương (0,7%). Trong khi đó, tỷ lệ không đạt đăng kiểm khí thải lần đầu của xe sản xuất trong giai đoạn 1999-2008 cũng giảm 0,2-0,3%.

Ông Khanh và lãnh đạo một số đơn vị đăng kiểm đều cho rằng, nguy cơ gia tăng số lượng xe không đạt chuẩn khí thải mới là hiện hữu. Lý do đây là nhóm xe hiện có tỷ lệ không đạt khí thải cao nhất so với các nhóm còn lại (sản xuất trước hoặc sau thời gian trên).

“Trong gần 9 tháng đầu năm 2020, trung bình có 12,9 xe/100 xe ô tô chạy bằng diesel không đạt chuẩn khí thải, còn xe dùng xăng là 4,5 xe/100 xe. Do đó, khi áp dụng tiêu chuẩn cao hơn, đòi hỏi chủ phương tiện phải sửa chữa, khắc phục mới đáp ứng được chuẩn để được cấp chứng nhận đăng kiểm”, ông Khanh phân tích.

Theo lãnh đạo một số đơn vị đăng kiểm, trường hợp xe không đạt tiêu chuẩn khí thải không do khói bụi bị đóng trong ống xả mà liên quan đến các bộ phận cần khắc phục như kim phun nhiên liệu, lọc dầu, lọc gió, pit tông, thậm chí vòng tua động cơ không đạt mức độ cực đại… thì chủ phương tiện cần thay dầu, cốc lọc nhiên liệu và bảo dưỡng động cơ theo khuyến cáo của nhà sản xuất và không nên chở quá tải.