*Bài viết được dựa trên chia sẻ của anh Vinh Nguyễn – chuyên gia xe hơi, chủ tịch CLB Redline Racing và là tay đua duy nhất tại Việt Nam sở hữu bằng đua xe quốc tế hạng C được công nhận bởi liên đoàn ô tô thể thao quốc tế FIA.*
Phần lớn chúng ta sẽ đánh giá ghế dựa trên vẻ bề ngoài, số lượng hướng chỉnh, hay một số tính năng mà hãng xe đưa ra,.. Nhưng bao nhiêu đó đã đủ?
– Chiếc ghế tốt dành cho lái xe có thể làm cho chất lượng của việc lái xe được nâng lên rất nhiều. 1 chiếc ghế có phom ghế chuẩn, kết cấu vững chắc sẽ là trang bị tốt ngay cả với sự an toàn. Chiếc ghế tốt cần có khả năng điều chỉnh để tạo ra tư thế ngồi tốt nhất.
– Phần lưng ghế cần có gối tựa cho vùng thắt lưng, và gối này có thể điều chỉnh kích thước cũng như vị trí cao – thấp theo hình dạng xương sống của từng người, đây là trang bị hết sức đáng để ý. Bộ phận tựa cho vùng thắt lưng sẽ tạo nên phom ghế theo đúng hình xương sống của chúng ta. Đây là bộ phận quan trọng.
– Khác với ghế gia đình, ghế xe hơi cần đảm bảo người lái không bị xô ngang trong những khúc cua, và tựa hông ghế quyết định việc này. Tựa hông ghế to và chắc chắn sẽ thích hợp cho những chiếc xe thể thao tốc độ, nhưng sẽ gây khó khăn cho việc ra vào xe, cũng như giảm sự thoải mái trên các cung đường thẳng với tốc độ không cao. Thường thì ghế có tựa hông có thể điều chỉnh được là rất, rất hiếm gặp, và nó thường có trên các xe thuộc phân khúc xe sang.
– Tựa đầu : Tựa đầu là trang bị an toàn bắt buộc trên xe ngày nay, ngoài việc chống chấn thương cổ cho người lái khi va chạm từ phía sau, bộ phận này còn lại trang bị tiện nghi giảm mỏi cổ. Tựa đầu có 2 loại : loại đầu tiên được chế tạo tách biệt khỏi lưng ghế, loại này tốt nhất cần có khả năng điều chỉnh chiều cao và di chuyển trước – sau, để tạo ra một chiếc gối đầu đúng nghĩa… Thứ hai là loại ghế khác có phần tựa đầu gắn liền, thường là để tiết kiệm trong sản xuất, hoặc đảm bảo kết cấu độ bền. Loại ghế này cũng thường được thấy trên những xe ưu tiên trọng lượng ghế nhẹ và cần nhiều không gian cabin với việc làm ghế mỏng hơn. Một điều nên lưu ý về bộ phận này : không phải tất cả tựa đầu đều ở vị trí chuẩn theo mọi cơ thể, vì thế nên thử xem nó có thể tạo ra cho bạn tư thế thoải mái nhất không?
– Mặt ghế : Nếu quá mềm, cơ thể sẽ lún xuống ghế và tư thế ngồi sẽ bị nhanh mỏi. Quá cứng có thể làm cho chuyến đi mất đi sự êm ái, đâu phải lúc nào cũng cần một chiếc ghế phản hồi mặt đường chính xác như trên xe đua! Xe thể thao thường làm ghế cứng hơn để gia tăng sự kết nối giữa người và xe, đôi lúc sẽ tạo nên sự khó chịu khi đi xa. Khả năng tinh chỉnh mặt ghế theo độ nghiêng sẽ quyết định đến sự thoải mái và linh hoạt của tư thế lái xe. Các vùng tựa đùi hai bên mặt ghế đảm bảo cho “mông” bạn không bị xê dịch khi cua nhanh, hay đường xóc. Giống như phần tựa hông, phần tựa đùi to quá cũng gây ra khó khăn khi ra vào xe, và giảm kích thước ghế ngồi, qua đó sẽ thiếu đi sự thoải mái ở đường thẳng hoặc tốc độ chậm.
– Đỡ khoeo chân : Đối với những chuyến đi dài, thì đây là bộ phận rất hay, nó kéo dài mặt ghế và đỡ luôn phần chân từ đầu gối trở lên. Một bộ phận tuyệt vời cho những chuyến đi kéo dài trên 6 tiếng. Cá nhân tôi đề cao bộ phận này hơn là sưởi ghế, hay thậm chí làm mát ghế. Phía trên là những yếu tố sơ bộ nên có để chiếc ghế lái trên ô tô được gọi là tốt. Tất nhiên nếu có tất cả các tính năng đó, thì chưa chắc nó đã đủ tốt. Việc kiểm tra xem các tính năng đó liệu có thể biến chiếc ghế thành một bộ phận may đo dành cho cơ thể bạn hay không, là việc nên biết. Điều này đặc biệt cần quan tâm đối với những người có thân hình quá nhỏ, hoặc quá to so vớ thông thường.
Ngoài ra, càng nhiều các tính năng có thể điều khiển bằng điện, thì sự tiện dụng và chính xác trong điều khiển càng lên cao. Việc tích hợp túi khí vào ghế ngồi cũng nâng cao khả năng bảo vệ hành khách lên rất nhiều.
– Vật liệu : Đa số chúng ta rất thích màu sắc của vật liệu, tuy nhiên ghế ngồi tốt cần những vật liệu đặc thù. Mặt ghế quá trơn không bao giờ tốt để tạo ma sát với lái xe, gia tăng khả năng xê dịch của người ngồi trên ghế. Chất liệu tốt vừa cần có ma sát tốt và khả năng thoát nhiệt cũng tốt, và độ bền cao. Vật liệu cao cấp thậm chí còn đắt hơn việc trang bị các hệ thống sưởi và làm mát, hay thậm chí massage.
– Ghế trên xe cỡ nhỏ : Xe cỡ nhỏ bị hạn chế vì kích thước, ghế với kích thước nhỏ đồng nghĩa với việc giảm khả năng điều chỉnh đê đáp ứng với những người to lớn, và tạo ra sự thoải mái kém hơn trên những cung đường dài. Vì vậy khi mua xe nhỏ thì việc kiểm tra xem ghế có đáp ứng tốt với kỳ vọng của mình không, là việc nên làm.
Qua những tiêu chí kể trên, ắt hẳn chúng ta sẽ hiểu tại sao đôi lúc đi xa lại mỏi lưng hoặc mệt người, đôi lúc tự nhiên lại khỏe. Và nếu nhìn nhận từ quan điểm đánh giá này, ta có thể lý giải tại sao nhiều người lại yêu thích một chiếc xe Đức vốn hoàn toàn phi lý nếu tính về chi phí vận hành, so với 1 chiếc xe phổ thông mới tinh.
Ghế ngồi là một phần hết sức quan trọng của việc chiếc xe có thể đem đến cho bạn sự thoải mái, hoặc mỏi mệt trên những cung đường dài, hay với lịch trình di chuyển liên tục. Có cả tá trang bị chỉ cho ghế ngồi, như bất kỳ bộ phận trọng yếu nào khác, ghế được thiết kế và chế tạo với nhiều loại thiết kế, vật liệu và công nghệ khác nhau, dẫn đến khả năng đem lại sự thoải mái ở nhiều cấp độ.
Một chiếc ghế công nghệ cao ngày nay ngoài việc được cấu tạo và bao phủ bởi những vật liệu cao cấp, sở hữu khả năng điều chỉnh tinh vi, tích hợp túi khí, các hệ thống điều hòa nhiệt độ… còn được đi kèm những công nghệ điều khiển điện tử để tạo nên sự thoải mái tốt hơn.
Mercedes Energizing Seat Kinetics là một ví dụ, đây là công nghệ tự động thay đổi vị trí ghế ngồi khi lái xe đường dài. Khu vực điều chỉnh bao gồm: độ nghiêng lưng ghế, mặt ghế, vùng đệm thắt lưng, khu vực tựa hông ( đối với một số xe có các ghế ngồi khác nhau, số lượng khu vực điều chỉnh sẽ có sự khác biệt.) Trên các cung đường dài, tư thế ngồi cố định gây nên sự căng cứng cơ , cũng như tạo áp lực liên tục lên các đĩa đệm của hệ xương sống. Việc thay đổi tư thế ngồi chút ít sẽ giảm bớt các hiện tượng này, giúp các tay lái khỏe khoắn hơn.
Hệ thống này phát triển dựa trên một phát minh của Comfort Motion Global (CMG), và đã được Mercedes-Benz tinh chỉnh đáng kể để sử dụng hàng loạt trong ô tô. Các kỹ sư của Mercedes-Benz đã tối ưu hóa góc điều chỉnh và chu kỳ hoạt động, cùng với những thứ khác. Hệ thống được thiết lập để không hoạt động khi phanh và vào cua nhanh. Nếu chức năng PRE-SAFE® được kích hoạt trong tình huống khẩn cấp, Energizing Seat Kinetics hoàn toàn ngừng hoạt động.
Mercedes-Benz đã thử nghiệm hệ thống với sự hỗ trợ của nhiều đối tượng, qua đó xác nhận lợi ích của hệ thống. Energizing Seat Kinetics được kích hoạt thông qua điều khiển trên màn hình MBUX, và là một tính năng trong gói Energizing Comfort – nơi những công nghệ thông minh tiếp thêm năng lượng cho sự thoải mái.