[Góc nhìn Vinh Nguyễn] Lắp strut bar và câu chuyện cảm giác lái

Có mấy bạn inbox tôi hỏi về cái strut bar lắp vào có được gì không? Tôi mới nhận ra rằng anh em ta nhiều khi nhìn nhận vấn đề hết sức cảm tính, một phần có lẽ bởi các khái niệm về một chiếc xe chưa được hiểu đúng và đủ. Nhân đây tôi sẽ giải thích 1 phần về cấu tạo xe liên quan đến handling (tức khả năng thích ứng của chiếc xe khi người lái thực hiện các thao tác điều khiển, có thể hiểu ở tốc độ cao).

Có rất nhiều bài viết nói về việc lò xo, giảm xóc hay hệ treo (bao gồm mấy cái càng định vị bánh xe vào thân xe) có thể ảnh hưởng đến handling của chiếc xe, điều này hoàn toàn đúng. Ví dụ, thay 1 bộ thụt độ vào cứng hơn thụt zin, xe sẽ xóc hơn và bám đường hơn. Quay lại câu chuyện Platform hôm trước, vừa rồi có google được 1 đoạn về Lexus RX nguyên văn thế này: “Phần lớn những thay đổi của Lexus RX năm 2020 xảy ra bên trong ‘Platform’, nơi khung gầm của RX được gia tăng độ cứng đáng kể. Lexus nói rằng đã có sự gia tăng gấp 10 lần chất kết dính cấu trúc và kỹ thuật ‘hàn trục vít laser’ mới cho phép nhà sản xuất tăng gấp đôi số điểm hàn mà không làm hỏng kim loại của khung gầm do quá nóng. Kết quả là một khung gầm vững chắc hơn, cho phép các kỹ sư của Lexus làm cứng các bộ giảm chấn, thanh cân bằng và các cơ cấu chuyển động khác để cải thiện khả năng Handling”.

Điều này có thể được hiểu như 1 bộ khung gầm cứng hơn sẽ cho phép lắp lên xe 1 hệ thống treo cứng hơn, thông qua đó cải thiện khả năng Handling. Và ở hướng ngược lại, 1 bộ khung gầm không cứng vững sẽ không thể chịu nổi 1 hệ thống treo được thiết kế đề cao handling, tức là nếu ta lắp 1 lò xo giảm xóc, thanh cân bằng cứng hơn lên 1 chiếc xe vốn có cấu tạo khung gầm lỏng lẻo, thì bản thân khung gầm sẽ vặn xoắn và tạo ra chiếc xe “uốn éo”, thậm chí giảm handling. Với các hãng đồ độ xe như Ultra Racing, đây là mảnh đất màu mỡ để phục vụ các thượng đế chạy xe khung gầm mềm (xe rẻ) mà muốn nâng cấp handling thông qua phuộc, lò xo, gầm… Các hãng này sẽ gia cố khung xe cho cứng hơn bằng cách bổ sung các thanh chịu lực, nhằm tăng độ cứng vững cho thân xe.

Một điểm cần lưu ý là khung gầm (chassis) là một phần của khái niệm Plaform vốn rộng hơn rất nhiều. Ở ví dụ về chiếc RX của Lexus, họ đã nâng cấp nền tảng của chiếc RX dựa trên việc gia cố độ cứng của chassis vẫn trên platform của chiếc xe cũ.

Quay trở lại câu hỏi: “Thế lắp strut bar được kg?”. Câu trả lời sẽ là: “1 thanh strut bar sẽ làm cứng hơn phần đầu xe, tuy nhiên không cải thiện được cả khung xe, muốn cứng cả xe thì có bao nhiêu thanh, làm ơn mua hết. Việc làm cứng khung xe chỉ có ích nếu bạn muốn thay đổi thụt lò xo cứng hơn’’. 1 chassis cứng vững để đáp ứng được vấn đề handling sẽ đòi hỏi các yếu tố như thiết kế, vật liệu, các mối hàn. Đoạn văn nói trên miêu tả rằng thì bởi vì Lexus sử dụng công nghệ “hàn trục vít lazer” nên đưa đến kết quả là handling tốt hơn. Và bởi những lý do như trên, việc tạo ra chiếc xe êm ái kiểu Nhật, Hàn luôn rẻ tiền hơn tạo ra những chiếc xe đề cao handling như xe Đức, Anh. Bởi lẽ thay đổi hay nâng cấp một Platform hiện hữu đòi hòi công nghệ và vật liệu cao hơn trong chế tạo, cũng như thiết kế. Lại nói về việc Lamborghini làm Urus, muốn chạy nhanh, handling tốt, ắt cần hệ treo siêu cứng, vì vậy cái khung gầm phải chịu được sự vặn xoắn, thế nên lại “Alo anh Porsche à, cho em dùng cái Platform của anh được không?”.

Quay trở lại năm trước, báo chí đã viết thế này về xe Vinfast: “Tuy nhiên, 2 thông tin bất ngờ nhất được anh bạn này chia sẻ lại liên quan tới xe, chứ không phải về dây chuyền. Cụ thể 2 mẫu xe VF LUX A2.0 (sedan) và SA2.0 (SUV) có mật độ mối hàn trong phần khung cao hơn cả 2 chiếc BMW 5 Series (F10) và X5 (F15) mà nó được phát triển dựa theo. Bên cạnh đó, yêu cầu chất lượng nguồn vật liệu khung gầm, thân vỏ của VF dành cho 2 mẫu xe này còn cao hơn cả BMW”. Lúc đó, cộng đồng mang đã chế diễu, thậm chí 1 vài reviewers còn chê “chả hiểu khoe mối hàn làm gì?”.

Họ chê cũng phải thôi, vì họ hiểu về khái niệm Platform chưa được chính xác và vì thế thông tin đăng tải chưa nói hết được vấn đề. Cùng một hệ khung gầm muốn tăng mật độ mối hàn thì tối thiểu phải đáp ứng được 2 vấn đề: Một là công nghệ hàn phải tiên tiến và hai là vật liệu chế tạo khung gầm phải đủ tốt để không bị biến dạng trong điều kiện chịu nhiệt độ cao khi hàn.

Video dưới đây phần nào nói về sự cứng vững của Platform, chứ không có quảng cáo, vì xe này bán hết rồi và năm 2020 cả hãng này nghỉ phép nằm nhà hết rồi, không có nhu cầu bán thêm đâu…!